Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας;

Θυρεοειδής αδένας, ο ''πλοηγός'' του οργανισμού

Θυρεοειδής αδένας

Για να κατανοήσετε τις παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα πρέπει να γνωρίζετε μερικά πράγματα για την ανατομία και τη φυσιολογία αυτού του αδένα. Ο θυρεοειδής είναι ένας ενδοκρινής αδένας. Ενδοκρινής σημαίνει ότι εκκρίνει ορμόνες οι οποίες φεύγουν από αυτόν και πηγαίνουν σε άλλα όργανα όπου ρυθμίζουν την λειτουργία των οργάνων αυτών. Ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται στην μπροστινή επιφάνεια του λαιμού, κάτω από το μήλο του Αδάμ (ονομάστηκε έτσι γιατί πιστεύεται ότι ο Αδάμ όταν πήρε το μήλο δεν το κατάπιε αλλά του στάθηκε στο λαιμό). Ο θυρεοειδής  έχει το σχήμα του θυρεού, στην ουσία όμως περισσότερο μοιάζει με πεταλούδα. Αποτελείται από 2 τμήματα, αυτά τα τμήματα ονομάζονται λοβοί κι άλλο ένα τμήμα που ενώνει τους λοβούς μεταξύ τους και ονομάζεται ισθμός. Μερικές φορές υπάρχει ένας επιπλέον λοβός που λέγεται πυραμοειδής. Αυτός ο λοβός αν υπάρχει, δεν είναι πάντα σε τυπική θέση. Ο έμπειρος χειρουργός τον αναζητά πάντα επειδή όταν διενεργείται ολική θυρεοειδεκτομή η αφαίρεση του έχει μεγάλη σημασία. Αν ο χειρουργός δεν είναι έμπειρος μπορεί να μην τον δει, αν λοιπόν δεν τον αναζητήσει, το πιο πιθανόν είναι να μην τον αφαιρέσει. Σε αυτή την περίπτωση το υπόλειμμα που θα αφήσει θα είναι μεγάλο και ο ασθενής θα έχει πρόβλημα στη συνέχεια. Αν ο ασθενής πρέπει να ακολουθήσει θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, θα χρειάζεται μεγάλη δόση ραδιενεργού ιωδίου ή θα χρειάζεται να κάνει τη θεραπεία 2-3 φορές ή σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί επανεπέμβαση. 

Επέλεξε με σύνεση το χειρουργό σου

Αν πρέπει να αφαιρέσετε τον θυρεοειδή σας, ίσως το δυσκολότερο πράγμα που πρέπει να κάνετε, είναι να επιλέξετε ποιος θα σας χειρουργήσει.

Διαβάστε τι λένε για εμάς οι ασθενείς μας

Ανατομία του θυρεοειδούς αδένα

Μεγάλη σημασία έχει η ανατομία του θυρεοειδούς αδένα. Αυτήν είναι σημαντικό να την γνωρίζει πολύ καλά ο χειρουργός επειδή ο θυρεοειδής έρχεται σε άμεση επαφή με τα νεύρα που είναι υπεύθυνα για την ομιλία μας (παλλίνδρομα λαρυγγικά) αλλά και με τους παραθυρεοειδείς αδένες (αδένες που ρυθμίζουν το ασβέστιο στον οργανισμό). Για να αφαιρεθεί πλήρως και με ασφάλεια ο θυρεοειδής πρέπει ο χειρουργός να αναγνωρίσει αυτά τα στοιχεία ώστε να μπορεί να τα προστατέψει κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Τόσο τα νεύρα όσο και οι παραθυρεοειδείς αδένες πρέπει να παραμείνουν άθικτα στην προσπάθεια αφαίρεσης του θυρεοειδή. Πολλές φορές όταν ο χειρουργός δεν είναι έμπειρος από φόβο μήπως και δεν αναγνωρίσει αυτά τα στοιχεία και τα κακοποιήσει κατά λάθος, αφήνει μέρος του θυρεοειδή για να τα προστατέψει. Αυτό όμως δεν είναι καλό για τον άρρωστο αφού το υπόλειμμα που θα έχει θα είναι μεγάλο και μπορεί να χρειαστεί επανεπέμβαση σε δεύτερο χρόνο. Εκτός από την στενή επαφή του θυρεοειδή με τα νεύρα και τους παραθυρεοειδείς, στην περιοχή αυτή υπάρχουν πολύ σημαντικά όργανα που πρέπει να γνωρίζει καλά ο χειρουργός, ώστε να διενεργεί με ασφάλεια την επέμβαση. Αυτά τα όργανα είναι η καρωτίδα, η σφαγίτιδα, το πνευμονογαστρικό νεύρο και άλλα. Η άριστη γνώση αυτής της ανατομίας είναι απαραίτητη για τον χειρουργό ώστε να διενεργήσει με ασφάλεια κάθε τύπο επέμβασης για τον θυρεοειδή. Δυστυχώς είμαστε λίγοι οι χειρουργοί που μπορούμε να διενεργήσουμε όλων των τύπων των επεμβάσεων θυρεοειδούς. Γι’ αυτό λέμε ότι η χειρουργική του θυρεοειδούς είναι απαιτητική χειρουργική και χρειάζεται λεπτούς χειρισμούς. Ο λόγος που δεν μπορούν όλοι οι χειρουργοί να διενεργήσουν όλους τους τύπους των επεμβάσεων είναι η έλλειψη αυτής της γνώσης.

Τι είναι οι λεμφαδένες

Λεμφαδένες έχουμε σε όλο μας το σώμα. Αυτοί είναι πολύ μικρά όργανα που χρησιμεύουν για να καταπολεμούν τις λοιμώξεις αλλά ακόμα και τον καρκίνο. Όλοι είχαμε «πρησμένους αδένες» στο λαιμό μας όταν είχαμε πονόλαιμο ή αμυγδαλές. Αυτοί οι ίδιοι αδένες που διογκώνονται όταν έχουμε λοίμωξη στον αυχένα μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του καρκίνου εμποδίζοντας την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων από τον θυρεοειδή στο υπόλοιπο σώμα.

Οι λεμφαδένες του οργανισμού είναι όργανα που μπορούμε να τα παρομοιάσουμε με το σύστημα του φίλτρου του άνθρακα. Έτσι τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να εγκλωβιστούν μέσα στο φίλτρο. Ο οργανισμός δεν έχει κάποιο μέσο για να αποβάλει τα κύτταρα που έχει αιχμαλωτίσει, αυτά είναι συνέχεια κολλημένα εκεί και αρχίζουν να αναπτύσσονται μέσα στο λεμφαδένα.

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς όταν αναπτύσσεται μπορεί να εξαπλωθεί στους λεμφαδένες και από εκεί να πάει σε άλλα όργανα. Η δουλειά των λεμφαδένων, όπως είπαμε, είναι να συλλάβουν τα καρκινικά κύτταρα προτού να εξαπλωθούν πιο μακριά. Ο καρκίνος του θυρεοειδούς στην ουσία «κολλά» στον λεμφαδένα, όπως κολλάει κάτι σε ένα φίλτρο. Αυτός είναι και ο λόγος που όταν στον καρκίνο του θυρεοειδούς οι λεμφαδένες είναι διηθημένοι και αφού ο οργανισμός δεν μπορεί να αποβάλει τα καρκινικά κύτταρα, καλείται ο χειρουργός θυρεοειδούς να κάνει ογκολογική επέμβαση και παράλληλα με την ολική αφαίρεση του θυρεοειδή να διενεργήσει και λεμφαδενικό καθαρισμό. Αυτό γίνεται για να σταματήσει η εξάπλωση του καρκίνου σε άλλα όργανα.

Αφαίρεση λεμφαδένων

Όταν χρειάζεται να διενεργήσουμε λεμφαδενικό καθαρισμό (αφαίρεση των λεμφαδένων) πρέπει να δουλεύουμε πάνω σε αυτά τα στοιχεία, δηλαδή πάνω στο νεύρο που είναι υπεύθυνο για την ομιλία μας, πάνω στους παραθυρεοειδείς, πάνω στην καρωτίδα κλπ. Εμείς γνωρίζουμε πολύ καλά την ανατομία τους και δεν χρειαζόμαστε μηχανήματα για να τα εντοπίσουμε, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η χρήση ειδικού εξοπλισμού (νευροδιεγέρτης, φθορισμός κλπ) δεν είναι χρήσιμη. Αλλά ποτέ δεν στηριζόμαστε σε ένα μηχάνημα για να διενεργήσουμε μια επέμβαση. Τα μηχανήματα μας  βοηθούν αλλά το άλφα και το ωμέγα είναι η εμπειρία και η εξειδίκευση του χειρουργού και των συνεργατών του. Δυστυχώς βλέπουμε, καθημερινά σχεδόν, ασθενείς που έχουν χειρουργηθεί αλλού, να έρχονται σε εμάς για επανεπέμβαση. Αυτό γίνεται επειδή η επέμβαση στην οποία υποβλήθηκαν ήταν ατελής.

Έμπειρος και εξειδικευμένος χειρουργός

Είναι σημαντικό να βρείτε τον κατάλληλο χειρουργό για το πρόβλημα του θυρεοειδή σας. Υπάρχουν ασθενείς που χειρουργήθηκαν αλλού για καρκίνο θυρεοειδούς χωρίς να έχουν ελέγξει την πιθανότητα ύπαρξης λεμφαδένων προσβεβλημένων από καρκίνο. Ανακαλύπτουν μετά την επέμβαση ότι υπάρχουν λεμφαδένες με καρκίνο και έρχονται σε εμάς για επανεπέμβαση. Ο γιατρός τους δεν τους έλεγξε για λεμφαδένες επειδή αν η χαρτογράφηση έδειχνε ότι υπάρχουν, ο γιατρός τους δεν θα μπορούσε να τους αφαιρέσει. Αυτό δεν είναι σπάνιο.

Η παρακάτω εικόνα χαρτογράφησης είναι από μια κοπέλα 35 χρόνων. Χειρουργήθηκε αλλού για καρκίνο θυρεοειδούς. Δεν είχε κάνει χαρτογράφηση πριν την αρχική επέμβαση. Το υπερηχογράφημα που έκανε μετά την επέμβαση της, έδειξε ότι υπάρχουν λεμφαδένες με καρκίνο. Πριν την επέμβαση δεν την είχαν ελέγξει για ύπαρξη διηθημένων λεμφαδένων. Ήρθε σε εμάς 3 μήνες μετά την αρχική της επέμβαση για να ολοκληρώσουμε τη θεραπεία της. Οι επανεπεμβάσεις όμως έχουν αυξημένα ποσοστά εμφάνισης επιπλοκών και ταλαιπωρούν τον ασθενή. Η ασθενής μας χειρουργήθηκε με απόλυτη επιτυχία αλλά ήταν υποχρεωμένη να υποβληθεί σε 2 επεμβάσεις. Αν είχε ψάξει σωστά θα μπορούσε με μια επέμβαση να είχε λυθεί το πρόβλημα της.

Στη θέση του θυρεοειδούς φαίνεται η γραμμή που συμβολίζει την προηγούμενη επέμβαση. Οι λεμφαδένες αριστερά είναι προσβεβλημένοι από καρκίνο και αυτοί δεν προσβλήθηκαν τους τελευταίους μήνες, απλά δεν είχε ελεγχθεί πριν από την αρχική της επέμβαση.

Δείτε προσεκτικά το παρακάτω βίντεο για να κατανοήσετε τι σημασία έχει η εύρεση ενός έμπειρου και εξειδικευμένου χειρουργού θυρεοειδούς.

Ο θυρεοειδής αποτελεί έναν πολύπλοκο μηχανισμό, καθώς η παραμικρή του δυσλειτουργία επιφέρει προβλήματα στον άνθρωπο.

Ρωτήστε μας και θα χαρούμε να σας βοηθήσουμε

Ξέρουμε ότι μπορεί να είναι δύσκολο να κατανοήσετε όλες τις πληροφορίες που έχουμε στην ιστοσελίδα μας. Αν πρέπει να χειρουργηθείτε και έχετε απορίες, ρωτήστε μας.

Ρωτήστε μας

Ο θυρεοειδής αδένας μπορεί να θεωρηθεί ως ”ο πλοηγός” του οργανισμού ή ένα ρυθμιστικό κέντρο του μεταβολισμού του. Με τον όρο ενδοκρινής, εννοείται ότι ο θυρεοειδής αδένας παράγει ουσίες, δηλαδή τις ορμόνες, οι οποίες μέσω της κυκλοφορίας φεύγουν από αυτόν και πηγαίνουν σε άλλα όργανα, των οποίων ρυθμίζουν τη λειτουργία (τουλάχιστον αυτή ήταν η επικρατούσα άποψη μέχρι πρόσφατα). Σήμερα θεωρείται ότι ρυθμίζει τη λειτουργία κάθε κυττάρου του ανθρώπινου οργανισμού.

Αποτελείται από δύο τύπους κυττάρων, τα θυλακιώδη και τα παραθυλακιώδη. Αυτή η γνώση είναι σημαντική επειδή από κάθε τύπο κυττάρων προέρχεται διαφορετικός τύπος καρκίνου θυρεοειδούς. Τα είδη των κυττάρων είναι:
1. Τα θυλακιώδη κύτταρα παράγουν τις θυρεοειδικές ορμόνες θυροξίνη (Τ4) και
τριιωδοθυρονίνη (Τ3), οι οποίες ελέγχουν το ρυθμό της καρδιάς, την αρτηριακή
πίεση και τη θερμοκρασία του σώματος ενώ είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική
αύξηση και ανάπτυξη, τη ρύθμιση των μεταβολικών διεργασιών του οργανισμού
και την εύρυθμη λειτουργία όλων των συστημάτων του. Η έκκριση της Τ3 και
Τ4 ρυθμίζεται από την θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH), η οποία παράγεται στην
υπόφυση (ένας μικρός ενδοκρινής αδένας στη βάση του εγκεφάλου).
2. Τα παραθυλακιώδη κύτταρα παράγουν την ορμόνη καλσιτονίνη, η οποία παίζει
σπουδαίο ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου στον οργανισμό.

Λειτουργίες του θυρεοειδούς αδένα

Η βασική του λειτουργία είναι η παραγωγή των ορμονών της τριιωδοθυρονίνης (Τ3) και της τετραιωδοθυρονίνης Τ4 ή θυροξίνης. Για να τις συνθέσει αυτές, χρησιμοποιεί το ιώδιο που βρίσκεται στο αίμα και το οποίο ο άνθρωπος προσλαμβάνει μέσα από το νερό, το αλάτι, τις τροφές. Η έλλειψη του ιωδίου οδηγεί, τον θυρεοειδή αδένα, μοιραία σε μειωμένη παραγωγή ορμονών. Τροφές πλούσιες σε ιώδιο είναι οι θαλασσινές. Γι’ αυτό παλαιότερα άνθρωποι που ζούσαν σε ορεινές περιοχές ή άτομα που συστηματικά δεν τις κατανάλωναν είχαν μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Σήμερα όμως, με την ιωδίωση του μαγειρικού αλατιού, ένδεια ιωδίου παρατηρείται σπάνια.

Ο θυρεοειδής αδένας παράγει ακόμα μια ορμόνη την καλσιτονίνη. Αυτή έχει σχέση με τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα και χορηγείται σε μορφή φαρμάκου στην οστεοπόρωση. Οι παθήσεις θυρεοειδούς αδένα έχουν σχέση με την λειτουργία αλλά και τη μορφολογία του.

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς που έχουν να κάνουν με τη λειτουργία του είναι ο υποθυρεοειδισμός (ο θυρεοειδής υπολειτουργεί, παράγει δηλαδή λιγότερες ορμόνες) και ο υπερθυρεοειδισμός (ο θυρεοειδής υπερλειτουργεί, παράγει περισσότερες ορμόνες). Οι παθήσεις του θυρεοειδούς συνήθως ρυθμίζονται με φάρμακα, λίγες είναι οι περιπτώσεις που απαιτείται χειρουργική θεραπεία.